Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2011

Τα εργαλεία του βιβλιοδέτη - Η ΚΟΠΤΙΚΗ

Η κοπτική μηχανή ή πρέσα είναι ένα εργαλείο που βοηθά τον βιβλιοδέτη -και τον τυπογράφο- στο να κόβει ένα μεγάλο όγκο χαρτιών στην ίδια διάσταση.
 Χαρακτηριστικότερη περίπτωση χρήσης της κοπτικής στη βιβλιοδεσία είναι για να κόψει ίσια τις τρεις πλευρές του βιβλίου, δηλαδή να το ξακρίσει. 
Παλαιότερα αυτή ήταν μια διαδικασία που γινόταν στο χέρι. Μιά πλάνη ή ένα ξυράφι πηγαινοερχόταν σε μια πρεσαρισμένη πλευρά του βιβλίου επαναλαμβανόμενα και την λείανε.

Αυτή είναι μια διαδικασία που σαφώς μπορεί να γίνει ακόμη και σήμερα σε εραστιτεχνικό επίπεδο με το πολυμηχάνημα που προτείνει και εμπορεύεται η εταιρία Φραγκιουδάκης.


Πώς λειτουργεί η σύγχρονη κοπτική : το βιβλίο τοποθετείται σε μια μεταλλική πλάκα. Υπάρχει ένα κάθετο μέτρο πίσω από το βιβλίο, που πηγαινοέρχεται σε μεγάλο εύρος διαστάσεων (από μερικά εκατοστά έως και μέτρο σε κάποιες περιπτώσεις). Το μέτρο αυτό μπορεί να κλειδώσει στις επιθυμητές διαστάσεις και να κοπεί μια σειρά από βιβλία στο ίδιο μέγεθος. Το αντικείμενο πρεσάρεται για να μη μετακινηθεί κατά τη διάρκεια του κοψίματος (στην πρώτη φωτογραφία αυτό γίνεται από τη ρόδα στην κορυφή της μηχανής). Μια άλλη ρόδα, ένας μοχλός ή στις πιο σύγχρονες κοπτικές ένα κουμπί με τη βοήθεια γραναζιών και ιμάντων μεταφέρει κίνηση στο μαχαίρι που κατεβαίνει και κόβει. 



 Η συντήρηση που χρειάζεται η κοπτική μηχανή είναι καλό λάδωμα και συχνό ακόνισμα των μαχαιριών, που με τον καιρό στομώνουν
'Ενα καλό ξάκρισμα προσφέρει στο βιβλίο μια επιφάνεια στην οποία δεν μπορεί να εισχωρήσει εύκολα η σκόνη (μία από τις κυριότερες αιτίες φθορών στο βιβλίο), αλλά και στον τεχνίτη τη δυνατότητα να χρυσώσει ή να φιλοτεχνήσει τα πλαϊνά του βιβλίου : 
http://teostudio.blogspot.com/


Τα εργαλεία αυτά έχουν πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής. Εδώ βλέπετε μια κοπτική πρέσα της εταιρείας Karl Krause της Λειψίας. Χρησιμοποιήθηκε στο τελευταίο στάδιο από τυπογράφο του νομού Λασιθίου Κρήτης -με άγνωστη προηγούμενη πορεία- και συνταξιοδοτήθηκε πριν από περίπου τρία χρόνια αυτομολώντας στα ορεινά του νομού για να  ατενίζει την άγρια ομορφιά των βουνοκορφών  Σελένα & Αλόιδα. Χρησιμεύει σαν γλυπτό χώρου και παιδική χαρά!





7 σχόλια:

  1. Καλησπέρα

    Έχουμε μια κοπτική πρέσα σαν αυτή της φωτογραφίας στο τέλος του άρθρου, σε καλή κατάσταη και λειτουργική, αν συναρμολογηθεί σωστά. Μήπως ξέρετε κάπιον που να ενδιαφέρεται;

    το mail μου είναι ntarlats@yahoo.com

    ευχαριστώ, Νίκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μπορώ να το κουβεντιάσω με συναδέλφους, δυστυχώς όμως αυτές οι πρέσες- και ειδικά οι χειροκίνητες- δεν έχουν ιδιαίτερη μεταπωλητική αξία.
    Εάν κάποιος ενδιαφερθεί, θα σας ενημερώσω στο mail σας.
    Ωραίο εργαλείο όμως και είναι όντως αθάνατα! Είστε βιβλιοδέτης ή μήπως τυπογράφος?
    Καλή συνέχεια,
    Θ.Μ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ayth h koptikh mhxanh eitan kapote dikia moy, thn eixa agorasei mazi me mia psalida krauss gia 40 000 draxmes to 1976 apo ena gero typografo poy eitan se ena ypogeiaki se ena steno konta sto syntagma. m ayta ta mhxanhmata esthsa ena bibliodeteio sthn odo solwnos 94 ston hmiorofo edoylepsa kala gia 4 xronia, meta apofasisa gia diaforoys logoys na fygw apo thn athina kai na katebw krhth. gnwrizontas pws edw den tha mporoysa na zw apo thn megalh moy agaph thn bibliodesia thn opoia ematha apo ton patera moy enas apo toys kalyteroys mastores ths genias toy andrea ganiarh. eixan malista ergastei mazi sthn odo mhtropolews. biblia eftiaxna apo 8 etwn, dermatodeta apo 12 etwn. edw sthn krhth eimai ksyloyrgos alla synexizw na bibliodetw einai kati san aytosygentrwsh san yoga gia mena. den exw katholoy mhxanhmata ena maxairi ena kokkalo ena tezaki poy ta eftaiksa monos moy. xwris na periaytologw ta apotelesmata moy einai spanias poiothtas. tha xairomoyn an endiafereste na sas edeixna fotos, h otan erthw athina na sas episkeftw. an gnwrizete thn kikh sarelakoy thn teleytaia fora poy eimoyn ekei ths edeiksa kapia biblia moy, kai ths ekana ena dwro poy dialekse h idia. meta timhs IWANNHS JAKOOMELOS

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βρίσκω μοναδικό και υπέροχο το γεγονός ότι έκανα μια ανάρτηση και ανέβασα φωτογραφίες από το χωριό μου και έτσι απλά βρέθηκε ο ιδιοκτήτης της κοπτικής να την αναγνωρίζει και να μου λέει την ιστορία της- συνυφασμένη με τη δική του!
      Με χαρά να βρεθούμε στην Αθήνα, αλλά και στην Κρήτη, να δω δουλειές σας κι εσείς δικές μου και να πιούμε μια ρακή!
      Εντωμεταξύ θα χαιρόμουν να τα λέγαμε με ένα mail ή καλύτερα με ένα τηλεφώνημα.
      Καλή συνέχεια!

      Διαγραφή